The Khmer Empire – Cambodia’s Medieval Splendor 2009 Animation

Most Thais are mixed with Khmer blood

By The Son Of the Khmer Empire

The statement is right since millions of Khmers who are the descendants of the former Khmer Empire which annexed permanently to Thailand in early 2oth century spread through out the country. This cussess is inspired by the Thai behaviors and attytudes which are always in favor of Khmer culture, arts, tradition etc. which make them unconditionally integrated in the Khmer society.

Saving culture for the future

phnompenhpost

May 04, 2010 at 5:46 pm

Photo by: Images Courtesy of The National Museum of Cambodia A 12th-century Angkor Thom bronze statue of a kneeling female figure (left) and a 12th-century Crowned Buddha are among a total of 36 pieces the National Museum has loaned to the Smithsonian Institution for an upcoming exhibition.

LOUISE Cort looked on as a brush was swept over the outstretched arms of the bronze figure before her.

“It’s beautiful,” she marvelled, gazing at the centuries-old crowned Buddha and its intricately detailed hands.

When Cort had last seen the piece, it was weathered by age, and its arms had been severed. But in recent months a team of conservators at the National Museum has painstakingly reattached the missing pieces, making it look as though the statue had never been broken apart in the first place.

Beyond undoing damage, the conservators’ work also allowed the full meaning of the statue to be revealed. The crowned Buddha stood with its palms facing outward, its fingertips stretching to the sky: “Do not fear,” the Buddhist gesture of protection proclaimed.

The piece, which dates from the 12th century, is one of 36 bronze treasures the National Museum has loaned to the Smithsonian Institution for a major exhibition opening later this month in Washington.

The exhibition, titled “Gods of Angkor”, will showcase more than Cambodia’s art; it is also a stage for the country’s new generation of museum conservators, who have been tasked with preserving some of Cambodia’s key archaeological heritage pieces.

Though a generation of conservators was lost during the Khmer Rouge period, the last decade has seen a new crop emerge to take its place in the National Museum’s Metal Conservation Laboratory.

“The exhibition is going to introduce the laboratory to the world,” said Cort, the curator for ceramics at the Freer and Sackler Galleries of the Smithsonian Institution and the upcoming exhibition’s co-curator.

The laboratory was launched in 2005 as part of a training partnership with the Freer and Sackler Galleries. The Smithsonian exhibition marks the first time works that have been conserved completely independently by the laboratory will be shown internationally.

“This is our heritage. This is our culture,” said Huot Samnang, who heads the laboratory. “If we just let it go without preserving it, it would be terrible for the younger generations.”

Huot Samnang is a member of the new batch of homegrown museum professionals who have honed their skills here.

“After the war, there were mainly foreigner conservators and just a few Cambodian ones,” Huot Samnang said. “But now we’ve had a really good opportunity to study conservation. We can run the lab and do the conservation ourselves. Step by step, we’re becoming self-sufficient. We can preserve our own culture by ourselves.”

The exhibition’s curators are also touting it as the first international show to focus specifically on Khmer bronze casters, whose works are not as recognised internationally compared with those of other Asian countries, Cort said.

“We want to show Angkorian bronze casting, which is relatively unknown to the world at the moment,” Cort said.

“It has not been presented in the US in the same way as bronzes from India, Korea, Thailand and China.”

And although the world may be familiar with the structures of ancient Angkor, Cort said pieces chosen for this exhibition will provide a glimpse of the daily life that took place inside the temples, with objects such as incense burners and bronzes modelled after human beings, rather than only deities, sharing space with holy objects like the crowned Buddha.

“The word Angkor is a word many people recognise now,” she said. “What they’re seeing there is the stone monuments. This exhibition displays the objects meant to be inside those buildings.”

Hab Touch, the National Museum’s former director who oversaw the rise of the laboratory, sees the Smithsonian exhibition as a sign that Cambodian professionals are well-equipped to safeguard the Kingdom’s heritage.

“It is so important to train the new generation,” he said. “I’m so pleased to see that these young people are now becoming more active, and that the conservation lab is growing.”

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧

Original by phearykh

April 30, 2010 at 12:19 am

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទ័៧

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧
ព្រះរាជវង្សនិង ជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ យើងស្គាល់បានមួយភាគធំដោយសារសិលាចារឹកនៅប្រាសាទជ្រុង ក្នុងរង្វង់នគរធំ សិលាចារឹកនៅប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារក្នុងខេត្តបាត់ដំបង សិលាចារឹកនៅប្រាសាទបាយ័ន ប្រាសាទតាព្រហ្ម និងជាពិសេសដោយសារសិលាចារឹកនៅប្រាសាទភិមានអាកាសដែលចងក្រងតាក់តែងឡើង ជាកំណាព្យកាព្យឃ្លោង ដោយព្រះអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ គឺព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី។
ព្រះរាជវង្ស
បើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោក ហ្សក សឺដេស (George COEDES) ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នេទី៧ ប្រហែលជាប្រសូតយ៉ាងយូរណាស់ ក្នុងគ.ស១១២៥។ ព្រះមាតាព្រះអង្គព្រះនាមជ័យរាជាចូឌាមណី ព្រះបិតាព្រះអង្គព្រះនាមធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី២ ដែលសោយរាជ្យបន្ទាប់ពីព្រះបាទសុរិយវរ្ម័នទី២។ ព្រះអង្គត្រូវជាចៅមីង របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៦។ ដូច្នេះយើងឃើញថា តាមរយៈមាតាព្រះអង្គជាប់ចុះមកពីព្រះរាជវង្សមហាក្សត្រខ្មែរជំនាន់មុនអង្គរ(ឬក្នុងសម័យនគរហ្វូណន់-ចេនឡា)។ ចំណែកខ្សែស្រឡាយព្រះរាជវង្សឪពុកព្រះអង្គចុះមកពីព្រះសន្នគិវង្សមហិធរបុរៈ។
យុវភាព
តាមរយៈសិលាចារឹកដដែលយើងបាោដឹងថា កាលបីតាព្រះអង្គព្រះបាទធរណិន្រ្ទវរ្ម័នទី២ នៅសោយរាជ្យជាមហាក្សត្រកម្ពុជា ព្រះបាទជ័យរ្ម័នទី៧បានទទួតំណែងជាមេទ័ពធំកំពូលដឹកនាំកងពលសេនាខ្មែរ ទៅធ្វើសង្គ្រាមតទល់នឹងនគរចាម្ប៉ា។កាលនោះព្រះអង្គបានព្រះជន្ម២៥ ព្រះវស្សា។ បើតាមសិលាចារឹក យើងអាចស្មានបានថា កាលនោះព្រះអង្គមានមហេសីរួចស្រេចទៅហើយ គឺព្រះនាងជ័យរាជទេវី ប្រហែលជាក្នុងគ.ស១១៤៥ ហើយព្រះអង្គបានមានព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គ ព្រះនាមស្រីឥន្រ្ទកុមារ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ត្រូវបែកព្រាត់ប្រាស់ពីប្រពន្ធ កូន ដោយក្តិវិយោគ អួលណែនចុកចាប់រៀងរាល់ថែ្ង ពុំដែលមានល្ហែល្ហើយឡើយ។ទុក្ខសោកសង្រេងឈឺខ្លោចផ្សារីងរៃ ដោយការព្រាត់ប្រាស់នេះ ត្រូវបានព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី ជាបងស្រីបង្កើតរបស់មហេសីព្រះអង្គ សរសេរវិញជាភួងកំនាព្យលើផ្ទាំងសិលាប្រាសាទភិមានអាកាស។ ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី បានរៀបរាប់អធិប្បាយថា៖ ព្រះមហេសីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះនាងជ័យរាជទេវី ប្រៀបបានទៅជាព្រះនាងសិតា ដែលកំពុងព្រាត់ពីស្វាមីគឺព្រះរាម។ ព្រះរាមគឺព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឯស្តេចចាមប្រៀបបាននឹងក្រុរាពណ៍។ នៅពេលដែលព្រះស្វាមីយាងចេញទៅធ្វើសង្រ្គាមនឹងខ្មាំង ព្រះនាងជ័យរាជទេវីបានចូលទៅកាន់សីល កាន់ត្រណម គោរពទៅតាមក្បួនប្រពៃណីមិនហ៊ានធ្វេសប្រហែសសោះឡើយ។ព្រះនាងតែងតែខិតខំសិក្សាស្វាធ្យាយធ៌ម បួងសួងបន់ស្រន់ សុំឲព្រះស្វាមីបានជួបតែសេចក្តីសុខ និងជ័យជំនះឈ្នះអស់លើសត្រូវ។ ព្រះនាងមានរូបកាយស្គាំងស្គម ហើយមិនយកព្រះទ័យទុកដាក់នឹងព្រះកេសាព្រះនាងឡើយ។ កាលណាបើនឹកឃើញដល់ព្រះស្វាមីម្តងៗ ព្រះនាងតែងតែឈឺចុកចាប់ពើតក្នុងទ្រូង។ តែការឈឺចុកចាប់នេះ បានធ្វើអោយព្រះនាងសប្បាយរំសាយទុក្ខទៅវិញ។ ព្រះនាងជ័យរាជទេវី នៅតែស្មោះត្រង់រង់ចាំការវិលត្រឡប់របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នជានិច្ច។
ជីវិតតស៊ូព្យាយាមរង់ចាំ

ជីវិតតស៊ូព្យាយាមរង់ចាំ
នៅគ.ស១១៦០ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ កំពុងធ្វើចំបាំងប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពចាមនៅមុខក្រុមពិជ័យ។ គ្រានោះព្រះអង្គបានទទួលដំណឹងថាបិតាព្រះអង្គចូលទីវង្គត ហើយព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី២ បានឡើងសោយរាជ្យជំនួស។ នៅចំពោះមុខស្ថានការណ៍ផ្លាស់ប្តូរនេះ ព្រះអង្គពុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្តគំនិតអ្វីទាំងអស់។ ព្រះនៅតែបន្តធ្វើសង្គ្រាមវាយបប្រហារនគរចាម ហើយគោរពស្មោះស្ម័គ្របំរើមហាក្សត្រថ្មី ដោយគ្មានវៀចវេរ។ នៅពេលដែលព្រះអង្គទទួលដំណឹងថា នៅព្រះរាជធានីមានមន្រ្តីក្បត់ចង់ធ្វើឃាតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះអង្គបានធ្វើដំណើរយាងត្រលប់ចូលមកនគរវិញ ដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែងព្រះរាជា។ តែព្រះអង្គមកដល់យឺតពេល ហើយសោកនាដកម្មកន្លងហួសផុតរួចជាស្រេចបាត់ទៅហើយ។ ព្រះបាទយសោវរ្ម័នត្រូវគេធ្វើឃាត ហើយព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គ ព្រះស្រីឥន្រ្ទកុមារ ក៏ប្រហែលជាអស់សង្ខារក្នុងសម័យជាមួយគ្នានោះដែរ។ ក្នុងគ.ស១១៦៥ បើតាមសិលាចារឹកបន្ទាយឆ្មារ ស្តេចថ្មីព្រះបាទត្រីភុវ័នអាទិត្យ បានរៀបចំធ្វើពិធីរាជាភិសេក ហើយប្រកាសខ្លួនជាព្រះមហាក្សត្រនគរកម្ពុជា។ កាលនោះព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះអង្គមិនបានកេណ្ឌទ័ព ចេញទៅធ្វើសង្គ្រាមតាំងរាំងជល់នឹងស្តេចជ្រែករាជ្យ ដើម្បីដណ្តើមរាជ្យបល័្លង្គមកវិញទេ។ព្រះនឹងនៅស្ងៀមមិនបណ្តែតបណ្តោយចិត្តគំនិត អារម្មណ៍ឲផ្លាស់ប្តូរ ហក់លោតទៅតាមមនោសញ្ចេតនា ភ្លើងកំហឹង ការប្រមាថឆេវឆាវ និងការលោភលន់ខ្វះពិចារណាឡើយ។ព្រះអង្គបានសម្ងំរស់នៅប្រាសាទព្រះខ័ន្ធ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្វាយ យកពេលស្មឹងស្មាធ ត្រិះរិះស្រាវជ្រាវសិក្សាពិចារណាផ្លូវចំរើន រង់ចាំឳកាសល្អដើម្បីដាក់ខ្លួនចូលបំរើជាតិ។
លទ្ធផលនៃការតស៊ូ
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះអង្គរង់ចាំអស់រយៈពេល១៧ឆ្នាំ (គ.ស១១៦០-១១៧៧) ទើបឳកាសល្អបានមកដល់។ព្រឹត្តិការណ៍នគរចាម្ប៉ាវាយប្រហារចូលលុកប្រទេសកម្ពុជា និងការអស់ព្រះជន្មរបស់មហាក្សត្រជ្រែករាជ្យ បានជំរុញអោយព្រះអង្គចេញមុខបង្កបង្កើតចលនាតស៊ូរំដោះជាតិ។ ព្រះអង្គបានដឹកនាំការតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាណានិគមចាម្ប៉ាអស់រយៈពេល៤ឆ្នាំ ទើបទទួលបានលទ្ធផលល្អ។ នៅគ.ស១១៨១ ព្រះអង្គបានតស៊ូរំដោះជាតិមាតុភូមិពីកណ្តាប់ដៃចាម ហើយព្រះអង្គបានប្រកាសជាមហាក្សត្រនគរកម្ពុជា ហើយទទួលរាជាភិសេកក្នុងឆ្នាំដដែល។កាលនោះតាមការប៉ាន់ស្មានព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានព្រះជន្មប្រហែលជាជាង៥០ព្រះវស្សា។ចំណែកខាងអគ្គមហេសីជ័យរាជទេវី ព្រះអង្គវិញ ដើម្បីជាការអបអរ អរគុណដល់គុណបុណ្យបារមីព្រះរតនត្រ័យ ដែលបានជ័យព្រះនាងតាមការបន់ស្រន់បួងសួង ព្រះរាជាទេពី បានធ្វើបុណ្យចែកទានអំណោយគ្រប់បែបយ៉ាងដល់វត្តអារាម និងប្រជានុរាស្រ្ត។
ក្រោយពីព្រះរាជអគ្គមហេសី ជ័យទេវីចូលទីវង្គត ព្រះនាងឥន្រ្ទទេវីជាបងត្រូវបានព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ អភិសេកតែងតាំងជាព្រះអគ្គមហេសី។ ព្រះនាងជាស្រ្តីម្នាក់ដែលមានវិជ្ជាខ្ពង់ខ្ពស់ មានប្រាជ្ញាភឺ្លថ្លាមោះមុត ឈ្លាសវៃពូកែល្បីល្បាញខាងវិជ្ជាអក្សរសាស្រ្ត មានធ៌មមេត្តាសន្តោស ហើយគោរពបូជាព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះនាងជ័យរាជទេវី និងព្រះនាងឥន្រ្ទទេវី ដែលជាមហេសីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ សុទ្ធតែធ្លាប់ជួយផ្តល់យោបល់តូចធំដល់ព្រះស្វាមី តាមព្រះពុទ្ធឳវាទ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះអង្គគោរពបូជានិងមានជំនឿទៅលើព្រះពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គជាច្រើន សុទ្ធតែមានជំនឿ ជឿនិង ធ្វើសក្ការៈបូជាថ្វាយចំពោះព្ឬះពុទ្ធសាសនា។បុត្រព្រះអង្គព្រះនាមតមលិន្ទ បានបួសជាសង្ឃ ហើយបានទៅបន្តការសិក្សានៅកោះសិរីលង្កា។បុត្រមួយព្រះអង្គទៀត ព្រះអង្គវីរកុមារ ដែលបាននិពន្ធចារអត្ថបទមួយយ៉ាងល្អ វែកញែកអធិប្បាយពីព្រះពុទ្ធសាសនាលើផ្ទាំងថ្ម នៅប្រាសាទព្រះខ័ណ្ឌ។
កិត្យានុភាព
ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដោយសាការតស៊ូព្យាយាម ព្រះអង្គបានទទួលជោគជ័យដែលគេអាចចាត់ទុកថា ជាជោគជ័យផ្ទាល់ខ្លួន។ តែព្រះអង្គបានយកជោគជ័យនេះ ព្រមទាំងឥទ្ធិពលអំនាច ការចេះដឹង បទពិសោធន៍ និងប្រាជ្ញាភ្លឺថ្លាឈ្លាសវៃរបស់ព្រះអង្គ មកកសាងប្រទេសជាតិ ផ្តល់នូវសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្ត សន្តិភាព វឌ្ឍនភាព ដល់ប្រជានុរាស្ត្រ ដោយគ្មានរើសអើងវណ្ណៈ។ ការកសាងរបស់ព្រះអង្គមិនមែនតែប្រាងប្រាសាទដ៏ធំស្កឹមស្កៃនោះទេ ព្រះអង្គបានកសាងទំនុកបំរុងសាសនា ក៏ដូចជាក្នុងផ្នែកសង្គមជាតិដែរ។ក្នុងរជ្ជកាលព្រះអង្គ នគរចាម្ប៉ាបានក្លាយជាអាណាខេត្តខ័ណ្ឌខ្មែរ។ ទឹកដីខ្មេរក៏បានលាតសន្ធឹងវែងឆ្ងាយ ជាមហាអំណាចមួយយ៉ាងធំដែរនៅក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ចក្រភពខ្មែរក្នុងរាជ្យជ័យវរ្ម័នទី៧ មានចាម្ប៉ា បច្ចុប្បន្នលាវ សៀម និងទឹកដីមួយភាគធំនៃប្រទេសភូមា និងម៉ាឡេស៊ី។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះអង្គបានចូលទីវង្គតក្នុងគ.ស១២០២។